Ông Phạm Trọng Thực, Phó cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp (Bộ Công thương), cho biết kết quả kiểm tra, giám sát cho thấy tỷ lệ tiêu thụ tro, xỉ tại các nhà máy nhiệt điện, hóa chất đã tăng lên hàng năm.
Nếu như năm 2018, tỷ lệ tiêu thụ mới đạt 38,5% thì đến năm 2020, con số này đã nâng lên mức 50%. “Toàn ngành phấn đấu năm 2025 đạt khoảng 80%”, ông Thực thông tin.
Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp đã có chiến lược về công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt đối với ngành năng lượng, như xử lý tro, xỉ, bảo vệ môi trường đối với nước thải của các nhà máy nhiệt điện; khai thác hầm lò chú ý đến quản lý khí mê tan, bụi, nước ngầm trong quá trình sản xuất…
Cục cũng yêu cầu chủ doanh nghiệp phải đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường.
Trước đó, Bộ Công thương cũng đã ban hành Quyết định số 1818/QĐ-BCT ngày 20/7/2021 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 26/3/ 2021 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng.
Theo Kế hoạch bảo vệ môi trường ngành công thương giai đoạn 2020 – 2025, mục tiêu đến năm 2025, 70 – 90% nguồn thải trong các lĩnh vực công nghiệp trọng điểm được đánh giá, kiểm kê, hoàn thiện cơ sở dữ liệu và ban hành chính sách, quy định kiểm soát.
Cùng với đó, đặt mục tiêu 80% tổng lượng tro, xỉ, thạch cao phát sinh từ các nhà máy điện, nhà máy hóa chất, phân bón được tái chế, tái sử dụng và xử lý làm nguyên liệu sản xuất, vật liệu xây dựng, san lấp... đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường.
Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp cho biết thêm đã tiến hành kiểm tra tình hình xử lý tro, xỉ, thạch cao tại sáu đơn vị và đến nay, 100% doanh nghiệp đã lập phương án tiêu thụ tro, xỉ.
Công tác xử lý, tiêu thụ tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện tiến hành thuận lợi. Hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn để sử dụng tro, xỉ, thạch cao trong các lĩnh vực xây dựng, giao thông cũng từng bước được hoàn thiện.
Tại CTCP Nhiệt điện Hải Phòng, trong giai đoạn 2016 – 2021, tổng lượng tro bay của công ty đã tiêu thụ đạt gần 4,8/4,9 triệu tấn, lượng tro, xỉ tiêu thụ đạt hơn 1,65/0,86 triệu tấn.
Tại Công ty Nhiệt điện Thái Bình, không chỉ với tro bay, tỷ lệ tiêu thụ xỉ, thạch cao các năm qua luôn đạt mức tối đa.
Các nhà máy, công ty nhiệt điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đã xây dựng và triển khai đề án tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao. Đồng thời, thực hiện đăng ký hợp chuẩn, hợp quy; giấy chứng nhận tro, xỉ đủ điều kiện để tái sử dụng vào các mục đích cụ thể... EVN đặt mục tiêu đến năm 2025, tiêu thụ toàn bộ lượng tro, xỉ tồn trữ tại các bãi chứa.
EVN hiện đang quản lý vận hành 14 nhà máy nhiệt điện than.Trung bình hằng năm, các nhà máy này tiêu thụ khoảng 40 triệu tấn than, đồng thời phát sinh khoảng 8 – 10 triệu tấn tro, xỉ trong quá trình sản xuất.
Năm 2020, dù ảnh hưởng của dịch Covid-19, tỉ lệ tiêu thụ tro, xỉ của EVN vẫn đạt tới hơn 83,4% khối lượng phát sinh, cao hơn nhiều so với tỉ lệ tiêu thụ trong năm 2019 là 68,85%.
Số liệu của EVN cho thấy, trong 8 tháng năm 2021, khối lượng tro xỉ phát sinh trong quá trình sản xuất của các nhà máy nhiệt điện thuộc EVN khoảng 4,8 triệu tấn; khối lượng tiêu thụ đạt 4,6 triệu tấn, tỉ lệ tiêu thụ đạt 95%.
Tại hội thảo “Tro xỉ nhiệt điện – vật liệu an toàn hay chất thải nguy hại”, chuyên gia nhận định tro xỉ của nhà máy nhiệt điện than cần được quản lý vì nhiều thành phần hóa học.
Đặc biệt, tro xỉ ở những vùng như Nông Sơn, Quảng Nam hay than Quảng Ninh có chứa chất phóng xạ và chất thủy ngân – những chất độc hại với sức khỏe con người cũng như môi trường.
