Xu thế bền vững trong phát triển khu công nghiệp
Tham gia vào các hiệp định thương mại với những yêu cầu về chuỗi sản xuất xanh sạch, cùng mục tiêu của Chính phủ về phát triển xanh tới năm 2030 đã thúc đẩy mạnh mẽ các khu vực sản xuất công nghiệp dịch chuyển sang hướng xanh, bền vững.
Theo xu hướng này, mô hình khu công nghiệp truyền thống sẽ được thay đổi và phát triển theo hướng bền vững, tiệm cận với yêu cầu quốc tế.
Nhận định này được bà Vương Thị Minh Hiếu, Phó vụ trưởng Vụ Quản lý khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và đầu tư, nhấn mạnh tại Diễn đàn "Thúc đẩy phát triển bền vững khu công nghiệp Việt Nam" tổ chức hôm nay.
Cụ thể, nguyên lý của việc phát triển các khu công nghiệp bền vững bắt đầu từ sinh thái công nghiệp, chuyển đổi mô hình sản xuất theo nền kinh tế tuyến tính sang nền kinh tế tuần hoàn.
Trong đó, hệ sinh thái công nghiệp được phát triển như một hệ sinh thái tự nhiên. Sản phẩm của quá trình sản xuất đầu ra này có thể là quá trình đầu vào của quá trình sản xuất khác.
Tương tự, các sản phẩm phụ hay sản phẩm thải bỏ của một quá trình sản xuất cũng là nguyên liệu hữu ích đầu vào cho một quy trình sản xuất khác.
Ở cấp độ doanh nghiệp, chuyển đổi sẽ tập trung vào các giải pháp hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn, những giải pháp về công nghệ ít carbon, sử dụng hóa chất, hoặc sử dụng năng lượng tái tạo.
Cùng với đó, hướng tới kết nối các khu công nghiệp với cộng đồng dân cư xung quanh và tập trung vào việc phát triển thành phố, đô thị theo hướng bền vững.
Trong đó, bà nhấn mạnh, cần tập trung vào việc sử dụng quản lý tốt rác thải, tái sử dụng, cũng như nâng cao trách nhiệm xã hội của cộng đồng doanh nghiệp, cộng đồng sản xuất công nghiệp.
Mô hình khu công nghiệp ở Việt Nam mới đang ở giai đoạn đơn giản. Ảnh: Hoàng AnhÔng Nguyễn Quang Vinh, Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết, các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đóng góp khoảng 50% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách.
Do đó, phát triển bền vững các khu công nghiệp sẽ góp phần đáng kể vào việc hiện thực hóa các cam kết hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và nhiều chính sách quan trọng khác của Việt Nam.
Tương lai của công nghiệp đô thị vệ tinh thông minh
Bên cạnh vấn đề bền vững, ông Ling Foong, Giám đốc phát triển bền vững Frasers Property Vietnam, phân tích rằng, các khu công nghiệp sẽ hướng tới giai đoạn cao nhất là hình thức đô thị vệ tinh thông minh.
Cụ thể, ở giai đoạn đầu tiên, sự phát triển của cơ sở vật chất công nghiệp xuất phát từ yếu tố cơ bản nhất gồm hệ thống phụ trợ điện, nước, phòng cháy chữa cháy và hệ thống giao thông chủ yếu phục vụ cho sản xuất.
Đây hiện là mô hình đang được phát triển phổ biến tại Việt Nam.
Tiếp theo, khu vực sản xuất sẽ phát triển ở mức cao hơn khi được xây dựng để trở thành một phần của phát triển đô thị.
Các khu công nghiệp sẽ hướng tới việc thu hút những lao động có trình độ tay nghề, tạo dựng môi trường làm việc, khu vực mua sắm, sinh hoạt an toàn cho công nhân và nhân viên trong khu công nghiệp.
Không chỉ vậy, giai đoạn ba của khu công nghiệp mang đến tổ hợp đa dạng và năng động gồm chuỗi cơ sở vật chất công nghiệp bao quát cũng như dịch vụ an sinh như giáo dục, y tế, khách sạn, giải trí và công nghệ thông tin.
Không gian khu công nghiệp ở giai đoạn này thường được ví như thành phố công nghiệp và thu hút lao động có chất lượng tay nghề cao.
Việc thực thi tiêu chuẩn xanh hóa khu công nghiệp là điều tất yếu ở giai đoạn này để mang đến môi trường sống và làm việc an toàn, bền vững không chỉ cho người lao động mà còn cho mọi thế hệ gia đình sinh sống, làm việc, học tập và nghỉ ngơi...
Đây cũng là tiền đề cho giai đoạn bốn - khu công nghiệp đô thị vệ tinh thông minh, thực hành nhân tố bền vững.
Không chỉ dừng lại là một phần tách biệt của không gian địa phương, cơ sở vật chất công nghiệp vệ tinh thông minh có khả năng liên kết và tích hợp các không gian đô thị.
Các không gian công nghiệp này được kiến tạo dựa trên các yếu tố bền vững chuẩn mực, thể hiện ngay từ bước thiết kế, chọn nguyên vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, tận dụng không gian chiếu sáng tự nhiên tối ưu để giảm hiệu suất điện sử dụng cho doanh nghiệp.
Không gian công nghiệp được kiến tạo để có thể truyền cảm hứng, xây dựng một cộng đồng cởi mở, năng động và kích thích sự sáng tạo.
